Flugvöllur Reykvíkinga

Við Íslendingar erum ekki samheldið samfélag. Við erum samsafn lítilla kónga og drottninga sem taka afstöðu í flestum málum út frá „ég – um mig – frá mér – til mín“ hugsunarhætti. Tilfinning fyrir heildinni, samfélagi íslendinga, er takmörkuð og skilningur á þörfum heildarinnar einungis til í fáum málum. Við samsömum okkur ákveðnum hópum, aðallega út frá skoðunum, og lítum iðulega niður á aðra hópa með aðrar skoðanir. Sérstaklega þá sem ekki eru sömu skoðunar og við og eru jafnframt búsettir utan okkar nærsamfélags.

Þetta endurspeglast býsna vel í þeirri umræðu sem kölluð hefur verið flugvallarmál og snýst um hvort flytja eigi Reykjavíkurflugvöll burt úr Vatnsmýrinni eða ekki. Þar er svo komið Reykvíkingum finnst aðrir gera óeðlilegar kröfur um aðgengi að þjónustu sem þeir veita og vera að skipta sér af málum sem þeim komi lítið við. Í þeirra augum snýst málið um að leysa uppsafnaðan skipulagsvanda í tengslum við mannlíf í miðbæ Reykjavíkur, nafla eigin alheims.

Skilningur minn á Hringbrautarhugsunarhættinum er litaður af því að ég bý ekki þar og samsama mig honum því ekki. Langar mig að færa hér nokkur rök fyrir þeirri skoðun minni að flytja eigi flugvöllinn til Keflavíkur og byggja Keflavík jafnframt upp sem höfuðborg landsins. Í Keflavík er flugvöllur fyrir hendi og einnig húsnæði  fyrir margt af því sem byggja þyrfti upp. Annað þarf að byggja frá grunni og er nóg landrými til þess, líklega ódýrt í þokkabót. Kannski finnst einhverjum ég vera einfaldur og setja fram vanhugsaðar hugmyndir og verður þá svo að vera.

Flestar sameiginlegar eignir landsmanna eru í Reykjavík. Felast þær ekki síst í opinberum stofnunum og fyrirtækjum, þeirri þjónustu sem þær veita og störfum sem þær skapa. Hér má nefna Stjórnarráð Íslands, öll ráðuneyti og flestar tengdar stofnanir. Þeim tengjast þúsundir eða réttara sagt tugþúsundir starfa og fylgir þeim flæði fólks og fjármagns í tengslum við erindrekstur, fundi, námskeið, ráðstefnur og þjónustu af ýmsu tagi sem þarf að sækja til þeirra.

Til að gefa lauslega hugmynd um nokkrar stofnanir sem athuga þarf flutning á birti ég hér ófullkominn lista yfir stofnanir sem fjármagnaðar úr sameiginlegum sjóðum landsmanna en hafa hingað til f.o.f. skilað Reykvíkingum arði vegna staðsetningarinnar:

Alþingi

Áfengis- og tóbaksverslun ríkisins

Barnaverndarstofa

Biskupsstofa og kirkjumál

Brunamálastofnun

Byggðastofnun

Dóms- og kirkjumálaráðuneytið

Einkaleyfastofan

Fasteignamat ríkisins

Félagsmálaráðuneytið

Fiskistofa

Fjármálaráðuneytið

Flugmálastjórn

Fornleifavernd ríkisins

Forsetaskrifstofa

Forsætisráðuneytið

Hafrannsóknastofnun

Hagstofa Íslands

Háskóli Íslands og tengdar stofnanir

Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið

Húsafriðunarnefnd        

Hæstiréttur

Iðnaðarráðuneytið

Iðntæknistofnun

Jarðhitaskóli Háskóla Sameinuðu þjóðanna

Íslensk málstöð

Íslenski dansflokkurinn

Kennaraháskóli Íslands

Kvikmyndamiðstöð Íslands

Kvikmyndasafn Íslands

Kvikmyndaskoðun       

Kærunefndir af ýmsu tagi

Landbúnaðarráðuneytið

Landsbókasafn-Háskólabókasafn

Landsspítali - Háskólasjúkrahús

Lánasýsla ríkisins

Listasafn Einars Jónssonar

Listasafn Íslands

Menntamálaráðuneytið

Náttúrufræðistofnun

Norðurlandaskrifstofan

Nýtt Tónlistarhús – kostar marga milljarða úr sameiginlegum sjóðum landsmanna

Orðabók Háskólans    

Orkustofnun

Rafmagnsveitur ríkisins

Rannsóknarnefndir - fjölmargar

Rannsóknarstofnanir – fjölmargar

Ratsjárstofnun

Ríkiskaup

Ríkislögmaður

Ríkislögreglustjóri

Ríkisskattstjóri

Ríkistollstjóri

Ríkisútvarpið

Samband íslenskra sveitarfélaga

Samgönguráðuneytið

Seðlabankinn

Siglingastofnun

Sinfóníuhljómsveitin

Sjávarútvegsráðuneyti’

Sjávarútvegsskóli Háskóla Sameinuðu þjóðanna

Sjóðir af öllum mögulegum stærðum og gerðum

Stofnun Árna Magnússonar

Stofnun Sigurðar Nordals

Tryggingastofnun

Umferðarstofa

Umhverfisráðuneytið

Utanríkisráðuneytið

Úrvinnslusjóður

Útlendingastofnun

Veðurstofan

Vegagerðin

Veiðimálastofnun

Viðskiptaráðuneyti

Vinnumálastofnun

Þjóðhagsstofnun

Þjóðleikhús

Þjóðmenningarhús

Þjóðminjasafn

Þjóðskjalasafn 

Þróunarsamvinnustofnun

Auðvitað þarf að fullkomna þennan lista og fá nánari upplýsingar um þær tugþúsundir starfa sem fylgja til undirbúa málið vel. Það verður mikið flæði fólks og fjármagns úr Reykjavík þegar þessar gullkýr verða fluttar og gaman að velta fyrir sér hvort hin nýja höfuðborg sýnir ekki betri þjónustulund og skilning á hlutverki sínu sem höfuðborg allra landsmanna.

Í kjölfarið myndu síðan stórfyrirtæki eins og stóru bankarnir flytja höfuðstöðvar sínar um set, líklega sendiráðin, skrifstofur stéttarfélaga osfrv.

Flugvöllur í Vatnsmýri snýst að sjálfsögðu um hlutverk höfuðborgar, ekki aðeins í tengslum við öryggismál og Landsspítala – Háskólasjúkrahús, heldur með tilliti til þess hvaða sameiginlegu stofnanir eiga að veita öllum þjónustu án mikils tilkostnaðar í ferðum og tíma.

Reykvíkingum hefur hingað til ekki þótt tiltökumál þótt eitthvert krummaskuð eigi undir högg að sækja, að ég tali nú ekki um hvort einhver miðbæjarræfill þar er að rotna niður eða skipulagsmál til vandræða. Þeir hlusta bara á sitt Ríkisútvarp, ræða um sitt veður og sína eigin umferðarhnúta og sín eigin áhugamál. Þeir gagnrýna afæturnar á landsbyggðinni þegar einhverjar krónur renna annað en til þeirra sjálfra því það er svo óarðbært. Þannig er þeirra heimur og þannig verður hann líklega áfram.

Svo ég segi bara: Skítt með það þótt þeir fokki upp sínum skipulagsmálum og haldi áfram að byggja upp bandarískt úthverfanet og bílaborg. Ekki vorkenni ég þeim. Hverjum finnst lífsnauðsynlegt að hjálpa þeim að lífga við eldgamlan miðbæ sem löngu er farinn annað? Er ekki bara allt í lagi að þeir sitji sjálfir uppi með sitt klúður og leysi það ekki á kostnað okkar hinna? Finnst ekki fleirum en mér nóg komið af frekju og skilningsleysi?

Flytjum flugvöllinn og flytjum höfuðborgina. Það er smart lausn. Þá geta Reykvíkingar virkilega farið að pæla í því hverjir eru afætur.